मराठी भाषा दिनानिमित्त माझ्या मातृभाषेला माझा मनाचा मुजरा..

मराठी भाषेच्या लवचिकतेचे काही नमुने:

१. 
बघा-बाई म्या उगवताच रवीला
दाट घालुनी दधी चरवीला
त्यात गे घुसळताच रवीला
सार काढुनी हरी चरविला

या चार ओळीपैकी पहिल्या ओळीतील रवीचा अर्थ `सुर्य' असा आहे. दुसऱ्या ओळीतील चरवी हे `भांडे,' तिसऱ्या ओळीतील रवी म्हणजे `दही घुसळण्याच उपकरण' आणि चौथ्या ओळीतील `चरविला' या अर्थ आहे `खाऊ घातला'.


२.
रामासा त्या गावे! भजन करावे गाढ वाचे
रामासा त्या गावे! भजन करावे गाढवाचे


३.
लाकडाचा एक तुकडा जर गोठ्यात ठोकला तर त्याचा 'खुंट' होतो, तोच जर जात्यात ठोकला तर 'खुंटा' होतो आणि जर भिंतीत ठोकला तर त्याचीच 'खुंटी' होते. 



आणि आता आपल्या मराठी बद्दलच्या काही अप्रतिम कविता:

१. 

माझा मऱ्हाटीचि बोलु कवतुके परी अमृतातेही पैजेसी जिंके ॥ 

- ज्ञानेश्वर  

 

२.  

मराठी असे आमुची मायबोली । 

नसो आज ती राजभाषा नसे ॥

नसो आज ऐश्वर्य या माउलीला ।

यशाची पुढे दिव्य आशा असे ॥

- माधव-ज्युलियन

 

३. लाभले अम्हास भाग्य बोलतो मराठी
जाहलो खरेच धन्य ऐकतो मराठी
धर्म, पंथ, जात एक जाणतो मराठी
एवढ्या जगात माय मानतो मराठी

आमुच्या मनामनात दंगते मराठी
आमुच्या रगारगात रंगते मराठी
आमुच्या उराउरात स्पंदते मराठी
आमुच्या नसानसात नाचते मराठी

आमुच्या पिलापिलात जन्मते मराठी
आमुच्या लहानग्यात रांगते मराठी
आमुच्या मुलामुलीत खेळते मराठी
आमुच्या घराघरात वाढते मराठी

आमुच्या कुलाकुलात नांदते मराठी
येथल्या फुलाफुलात हासते मराठी
येथल्या दिशादिशात दाटते मराठी
येथल्या नगानगात गर्जते मराठी

येथल्या दरीदरीत हिंडते मराठी
येथल्या वनावनात गुंजते मराठी
येथल्या तरुलतात साजते मराठी
येथल्या कळीकळीत लाजते मराठी

येथल्या नभामधून वर्षते मराठी
येथल्या पिकांमधून डोलते मराठी
येथल्या नद्यांमधून वाहते मराठी
येथल्या चराचरात राहते मराठी

पाहुणे जरी असंख्य पोसते मराठी
आपूल्या घरीच हाल सोसते मराठी
हे असे कितीक खेळ पाहते मराठी
शेवटी मदान्द तख्त फोडते मराठी


- सुरेश भट